2016 REVIEW : Gentjazz dag 1

Gentjazz Festival viert zijn 15e verjaardag. De weermakers hadden hier oren naar, en het festival werd al op zijn openingsdag gezegend met echt schitterend zomerweer. Een legertje opgewekte en gemotiveerde medewerkers verwelkomt ons op de vertrouwde locatie. Stipt een uur vóór de opening vormt zich al een rij aanschuivenden, klaar om te proeven van één van de beste jazzfestivals van Europa.

TERENCE BLANCHARD

Terence Blanchard kan je moeilijk een inleidend opwarmertje noemen. De 54-jarige trompettist uit New Orleans is misschien meer gekend als componist ( hij schreef o.a. de muziek voor alle films van Spike Lee), en met meer dan 40 filmscores op zijn naam is zijn muziek niet weg te denken uit de filmwereld.

In 2015 verscheen zijn album ‘Breathless’, in samenwerking met E-Collective, een groep muzikanten waar talent en vakkundigheid werkelijk met liters afdruipt. Het album wordt hier en daar omschreven als chilly, maar eigenlijk is niets minder waar. De band vond inspiratie voor dit album in de dood van Eric Gardner, die tijdens zijn arrestatie in 2014 in New York door de politie weerloos gewurgd werd.

‘See Me As I Am’ is openingssong op Gentjazz. Meteen wordt de sfeer gezet voor het verloop van dit concert. Terence Blanchard is geen visuele entertainer. Hij leidt zijn band op geconcentreerde manier. Opvallend is al direct de klank van zijn trompet. Distortion, echo, delay, reverb, wie zal het zeggen, maar de klank is vet, warm en past perfect op het tapijt dat E-collective moeiteloos voor hem weeft. Blanchard verstaat de kunst om met een paar noten een song te definieren en in de geschiedenis te schrijven.

‘Confident Selflessness’, als tweede nummer, introduceert ons de band E-collective. Ze schreven samen met Blanchard zijn nieuwste album, dat we vandaag zowat integraal gepresenteerd krijgen. Dit is duidelijk geen ‘begeleidingsband’, maar inderdaad een collectief van heel gedegen muzikanten, die elk hun inbreng in de muziek meer dan waard zijn. Het is trouwens zo dat trompet niet de rol van koning eist. Ieder instrument krijgt aangenaam genoeg veel aandacht. en alles is in functie van de song.

‘Soldiers’, ‘Everglades’, ‘Tom & Jerry’, ‘Breathless’ volgen elkaar op, en zijn bijwijlen muzikaal kabbelende beekjes, dan weer venijnige opstoten. Overwinning, verlies, woede, pijn, leegte : deze set vertaalt werkelijk een mensenleven. Duidelijk dat Blanchard een componist is van filmmuziek. Zijn noten schilderen beelden. Heel erg genoten.

WOUT GOORIS TRIO + CHISHOLM / VANN

Het Belgische Wout Gooris Trio presenteert zich vandaag eigenlijk als een quintet, met piano, drums, bas en 2 saxofoons (Vann, Chisholm). Vorig jaar won het trio ‘Jong Jazztalent Gent‘. Ze kregen de kans om een volledig project uit te werken, en dat zien we vandaag als resultaat.

Wout Goris schreef de muziek bij elkaar, als pianist, met uitbreiding voor 2 saxofoons. De muziek kan je kenmerken als minimalisme. Traag lopende lijnen, soms wat eenzaam en zichzelf voortslepend. Ik mis hier wat gebrek aan inventiviteit, zekerheid. De piano vertelt wel mooie lijnen, maar ontbeert af en toe herkenbare thema’s. Gentjazz is natuurlijk een heel mooie podiumkans, maar misschien is de main stage nog net iets te vroeg.

Wellicht was de band vandaag beter opener geweest, want na een dijk als Terence Blanchard staan de verwachtingen natuurlijk hoog gespannen. De band heeft natuurlijk het nadeel van zijn jeugd mee, en relatieve onbekendheid. Dat merk je ook in de tent. Het is vanzelfsprekend nog vroeg op de dag, maar er kwamen slechts enkele rijen publiek opdagen. Er hing een sfeer van brave beleefdheid, en na een halve set zag ik vele luisteraars de zon en de bar opzoeken. In tegenstelling tot wat we gewend zijn was ook de lichtshow tijdens het optreden heel sober. Moet kunnen, maar deze keer oogde dit niet functioneel, zijnde om de muziek te ondersteunen.

Al bij al toch wel respect voor de band, niemand ging de mist in, maar de muziek als geheel miste een beetje ‘fond’. Op dit grote festival zijn we natuurlijk door de jaren heen nogal wat verwend met weeldtalent.

KNEEDELUS

Kneedelus, a Live Collaboration between Kneebody + Daedelus. Adam Benjamin (keyboards), Shane Endsley (trompet), Kaveh Rastegar (bas), Ben Wendel (tenorsaxofoon), Nate Wood (drum), Daedelus (dj/effecten).

Een huwelijk tussen Abstract HipHop en Modern Jazz is de definitie van dit collectief. Een product uit Los Angeles, en in zijn genre omschreven als absoluut meesterwerk. Het volledige concept tot in de puntjes uitleggen valt buiten de scope van deze review, maar ik vond een mooi citaat om één en ander toch wat te duiden (Rhymejunkie.com) :

What’s the first great weird album of 2016 ?
You know what I mean. The type of album that takes 20 listens through to even scratch the surface, the album that laughs in the face of genre labels, the album that keeps you awake at night. One could argue that with the messy rollout and genre bouncing themes that Kanye’s Life of Pablo fits the bill, but I was looking for something even stranger to sink my teeth into. Enter Kneebody and Daedelus.

De La Soul, Jurassic 5, John Legend, Foo Fighters, Sting, George Harrison, Cee Lo Green, Snoop Dog, … Allemaal namen die de muzikanten van deze band op hun payroll hebben staan. Hier staat dus wat talent in huis !

Zoals je hierboven kon lezen, vraagt een beleving van dit project inspanning en tijd, en opnieuw, en opnieuw … Maar dan ontdek je de muze in deze muziek, en vind je jezelf opgezadeld met eindeloze verwondering.

Gentjazz heeft ons met deze band de top van jazzmusic in Los Angeles voorgeschoteld, in 3 sets, in de garden stage. Tesamen met de steeds volle tent (jong publiek) zeg ik hierbij : Bedankt ! ’t Is aanvankelijk allemaal te onbegrijpbaar en te vluchtig, en moeilijk, maar ’t is wereldklasse. Chapeau ! Hierbij toch een nummer dat het allemaal wat aanvaardbaar en duidelijk maakt :

KAMASI WASHINGTON

Kamasi Washington, om even voort te borduren op voorgaande band (Kneedelus), zit ook bij hetzelfde label : Brainfeeder (van Flying Lotus). Dat betekent dus avontuur, vernieuwing, verrassing.

Dankzij zijn cd ‘The Epic’, zowat dé jazzplaat van 2015, verwierf de tenorsaxofonist in één klap wereldfaam bij het grote publiek. Bij het publiek welteverstaan, want ondertussen stond hij aan de zijde van o. a. Kenny Burrell, Wayne Shorter, Herbie Hancock, Horace Tapscott, Gerald Wilson, Lauryn Hill, Snoop Dogg, George Duke, Chaka Khan, … Superlatieven in elke zin, dus moet dit een hoogtepunt worden.

‘Change Of The Guard’ als opener is direct ‘ten aanval gaan’. Een 8-koppige bezetting (drums, vocals, sax, trombone, contrabas, viool, keys/percussion, keys) moet volstaan om dit werk te vertalen. En dat lukt ook. Het (zittend) publiek liet geen stoeltje meer vrij, iedereen schaarde zich in en rond de tent om deze man aan het werk te zien. Indrukwekkende figuur is hij op het podium, en aangezien iedereen hier op Gentjazz zijn cd wel zal hebben of kennen, is dit bijna een thuismatch. Overweldigend applaus, ook na ‘Askim’. Nr. 3 op het repertoire is ‘Henrietta our hero’, een stijlbreuk met de vorige nummers. Mooi gezongen, maar de bombastische ondersteuning van een koor, zoals op de cd, moeten we vandaag missen. ‘Oscalypso’ tapt uit hetzelfde vaatje, en muzikanten wisselen regelmatig van instrumenten. ‘Duelling Drums’ zit ook in het repertoire. Twee drummers, helwit uitgelicht op een zwartleeg podium. Technisch verbluffend, hard, maar lang, misschien te lang. Rare keuze in de setlist, vraagt iedereen zich af. ‘The Rhytm Changes’ tapt opnieuw uit een ander vaatje, met vocals en trombone, sax aan het woord.

Al bij al hebben wij Kamasi Washington niet heel veel aan het spelen gehoord. De man dringt zich niet op in het geheel en laat de muziek primeren. Maar net dat maakt hem een beetje te afwezig. Het concert kwam ietwat over als een staalkaart van zijn werk als componist. Het optreden miste hierdoor wat coherentie. Alles zat wel netjes, maar niemand ging uit de bol. Zonder ondersteuning van de strijkers en hun bombast (zoals op de cd) bleef de muziek eigenlijk een beetje flat. Maar het blijft natuurlijk wel een belevenis en meer dan de moeite waard om te beleven.

IBRAHIM MAALOUF

De Libanese trompettist Ibrahim Maalouf sluit vandaag de mainstage af, samen met Frank Woeste (piano), Scott Colley (contrabas), Mark Turner (saxofoon) en Clarence Penn (drums). In een lang uitgesponnen inleiding legt hij zelf uit waarover zijn muziek vandaag gaat. Oum Kalthoum, Egyptische diva bij uitstek, staat in de muziek centraal, in het bijzonder haar werk ‘Alf leila wa leila’ (1001 Nacht). Een Oosters-Westerse kruisbestuiving dus.

Hoe mooi kan deze man spelen ! Het geeft ons Westerlingen altijd dat boeiend gevoel om die Oosterse solo-lijnen te begrijpen. Soms heel plechtig, waardig, alsof je in de ziel van een mens en zijn familie kijkt, en dan plots guitig, frivool en vol uitspattingen. Hoe mooi kan een muzikaal thema zijn, om dan plots te verdwalen in Westerse jazzpartijen, en dan weer de kop op te steken, gevoelig, dan weer opzwepend, en dan weer ondergedompeld in pure jazz, om uiteindelijk als statement te eindigen. Maalouf is een intellectueel die zijn publiek kent, omarmt, leidt. Hoog niveau, mét een uitgelezen band die de gedachten van zijn leider leest maar toch zelf vertaalt. Afsluitend bracht Malouf uiteindelijk nog een ‘duet’ met oed-speler Samir Hamsi. Libanon in het zonnetje gezet. Staande ovatie, met recht winnaar van dag 1 op Gent Jazz Festival.